admin
Odpowiedzi forum utworzone
-
Krótka charakterystyka sprawcy choroby, z punktu widzenia szkodliwości:
- Zarodniki przetrwalnikowe Plasmodiophora brassicae mogą przetrwać w glebie do 20 lat. Cechuje je wysoka odporność na działanie czynników zewnętrznych (np. na suszę, niskie temperatury, środki chemiczne).
- Gatunek jest zróżnicowany (niejednorodny) genetycznie (liczne patotypy) i charakteryzuje się dynamiczną zmiennością biologiczną (powstawanie nowych patotypów).
- Duże zróżnicowanie biologiczne populacji występuje szczególnie w rejonach intensywnej uprawy rzepaku.
- Identyfikację patotypów umożliwiają testy i metody biologii molekularnej
Skutki wystąpienia choroby:
Choroba występuje na coraz większym obszarze naszego kraju (mapa). W przypadku stwierdzenia obecności P. brassicae na lustrowanej plantacji rzepaku należy mieć świadomość, że na takim polu uprawa rzepaku i innych roślin z rodziny kapustowatych obarczona jest bardzo dużym ryzykiem. W przypadku potwierdzenia się objawów zaleca się zachowanie prawidłowego płodozmianu (unikanie siewu roślin kapustowatych), a po odpowiedniej przerwie wysiew odmian o podwyższonej odporności na porażanie przez kiłę kapusty. Istnieje również ryzyko rozwleczenia choroby na sąsiednie pola.
W wyniku wystąpienia choroby dochodzi do istotnych strat w jakości i ilości plonu nasion.
Ma to miejsce ponieważ, zakłócone zostaje przewodzenie składników pokarmowych i wody poprzez komórki włośnikowe korzeni, które nie funkcjonują prawidłowo. Substancje organiczne wytworzone w wyniku fotosyntezy zużywane są na budowę plazmodium sprawcy choroby, a pozbawione warstwy korowej korzenie są łatwo infekowane przez mikroorganizmy glebowe. Silne porażenie powoduje wczesne obumieranie roślin jesienią lub wczesną wiosną. Brak sprawnie funkcjonującego systemu korzeniowego wpływa również na przezimowanie roślin. W wyniku infekcji i uwalniania się zarodników przetrwalnikowych stopień zanieczyszczenia gleby stopniowo rośnie. Takie stanowiska mogą zostać wyłączone spod uprawy rzepaku.
Rozmiary występowania choroby zależą m.in. od:
- liczby zarodników przetrwalnikowych w glebie i ich wieku
- struktury populacji Plasmodiophora brassicae
- stopnia podatności uprawianych gatunków i odmian
- temperatury, odczynu i wilgotności gleby
- struktury i typu gleby
- fazy rozwojowej rośliny (młodsze rośliny są bardziej podatne)
Wczesna infekcja w korzystnych warunkach (ciepło, wilgotno, obniżone Ph), przy średnim i wysokim poziomie inokulum (ilość zarodników przetrwalnikowych) może prowadzić do 100% strat, natomiast w mniej korzystnych warunkach i niskim poziomie inokulum powoduje z reguły niewielkie straty plonu.
Z zarodników przetrwalnikowych w obecności specyficznych substancji wydzielanych przez tkanki korzeni żywicieli, wydostaje się pierwotny zarodnik pływkowy. Porażenie następuje poprzez włośniki lub rany. Z zarodnika pływkowego wewnątrz włośnika powstaje pierwotne plazmodium. W wyniku podziałów tworzą się w nim zarodnie pływkowe z 4-16 wtórnymi zarodnikami pływkowymi, które dostają się do gleby. Zakażają one kolejne włośniki lub zachowują się jak gamety, które jako zygoty wnikają do komórek skórki korzenia. Z zygoty powstaje diploidalne plazmodium, w którym zachodzi mejoza i podziały mitotyczne. W ten sposób tworzy się wielojądrowe plazmodium haploidalne. Gdy jądra wraz ze skupieniami plazmy zostają otoczone ścianą powstają zarodniki przetrwalnikowe, które wypełniają zniszczone komórki rośliny. Narośla na korzeniach powstają przede wszystkim w wyniku powiększania się komórek zakażonych lub rzadziej ich zbyt szybkiemu dzieleniu się, a także przez liczne podziały komórek sąsiadujących z zainfekowanymi.
Grafika poniżej przedstawia cykl rozwojowy sprawcy kiły kapusty
Plasmodiophora brassicae należy do królestwa pierwotniaków i jest pasożytem bezwzględnym. Oznacza to, że może rozwijać się jedynie w żywych komórkach roślin-gospodarzy. Wbrew wielu informacjom zawartych w prasie popularno-naukowej sprawca choroby nie jest grzybem. Kiła kapusty po raz pierwszy została opisana w uprawie kapusty, w 1870 roku przez rosyjskiego naukowca M. S. Woronina. Plasmodiophora brassicae może przetrwać w glebie nawet do 20 lat w postaci zarodników przetrwalnikowych.
Choroba występuje na ponad 200 gatunkach roślin kapustowatych. Do roślin gospodarzy (żywicieli) należą:
- rośliny uprawne, np. rzepak, rzepik, gorczyca;
- warzywa kapustne, np. kapusta głowiasta, kapusta pekińska, kalafior, kalarepa, brokuł, brukselka;
- rośliny pastewne, np.: brukiew, rzepa:
- chwasty, np.: gorczyca polna, tobołki polne, rzodkiew świrzepa, tasznik pospolity, stulicha psia, stulisz lekarski.
Porażeniu mogą ulec również rośliny z innych, niż kapustowate, rodzin. W przypadku tych gatunków występuje najczęściej tylko początkowa faza infekcji (na korzeniach roślin nie pojawiają się właściwe objawy – narośla).
Potoczne nazwy choroby w Polsce:
- kiła kapustowatych
- kiła kapuściana
- kiła kapustnych
- guzowatość korzeni
Nazwy choroby w innych krajach:
- Czechy – Nádorovka kapustová
- Francja – Hernie du chou
- Hiszpania – Hernia de la col
- Niemcy – Kohlhernie
- Portugalia – Hérnia-das-crucíferas
- Rosja – КИЛА КРЕСТОЦВЕТНЫХ
- Wielka Brytania – Clubroot, club root of crucifers
