Kiła kapusty

W rozwoju rzepaku wyróżnia się następujące główne fazy rozwojowe:

Główna faza rozwojowa 0: Kiełkowanie nasion – pobieranie wody przez nasiona, przemiany biochemiczne substancji zapasowych, wzrost korzonka zarodkowego i rozrost hipokotylu.

1. Nasiona suche umieszczone w glebie lub na podłożu (siew).
2. Pęcznienie nasion.
3. Pękanie okrywy nasiennej.
4. Ukazywanie się korzonka zarodkowego.
5. Korzeń zarodkowy wydostaje się z nasienia.
6. Z okrywy nasiennej wyłania się kiełek (hypokotyl) z liścieniami.
7. Hypokotyl z liścieniami rośnie w kierunku powierzchni gleby.
8. Liścienie przedostają się na powierzchnię gleby.

Główna faza rozwojowa 1: Rozwój liści.

10. Liścienie całkowicie rozwinięte.
11. Faza 1 liścia.
12. Faza 2 liścia.
13. Faza 3 liścia.
14. Fazy trwają aż do …
15. Faza 9 lub więcej liści.

Główna faza rozwojowa 2: Rozwój pędów bocznych.

20. Brak pędów bocznych.
21. Początek rozwoju pędów bocznych, pierwszy pęd boczny.
22. 2 pędy boczne.
23. 3 pędy boczne.
24. Fazy trwają aż do…
25. Koniec formowania pędów bocznych, widocznych 9 lub więcej pędów bocznych.

Główna faza rozwojowa 3: Wzrost (wydłużanie) pędu głównego

30 Początek wydłużania pędu, brak międzywęźli

31 Widoczne 1 międzywęźle

32 Widoczne 2 międzywęźla.

33 Widoczne 3 międzywęźla

3. Fazy trwają aż do…

39 Widoczne 9 lub więcej międzywęźli.

Główna faza rozwojowa 5: Rozwój pąków kwiatowych (pąkowanie) to pojawienie się pąków kwiatowych ponad okrywą liściową i ich wzrost; gwałtowny wzrost elongacyjny roślin (strzelenie w łodygę) i tworzenie rozgałęzień bocznych.

50 Pąki kwiatowe zamknięte w liściach.

51 Pąki kwiatowe widoczne z góry “zielony pąk”.

52 Pąki kwiatowe wydostają się z najmłodszych liści

53 Pąki kwiatowe rozwinięte nad najmłodszymi liśćmi.

55 Widoczne pojedyncze pąki kwiatowe (główny kwiatostan), nadal zamknięte

57 Widoczne nadal zamknięte pojedyncze pąki kwiatowe (kwiatostany boczne)

59 Widoczne pierwsze płatki, pąki kwiatowe nadal zamknięte = stadium „żółtego pąka”.

Główna faza rozwojowa 6: Kwitnienie – otwieranie się kolejnych kwiatów w gronach głównych i bocznych, ustawanie wzrostu elongacyjnego łodyg i pędów bocznych, formowanie łuszczyn.

60 Otwarte pierwsze kwiaty.

61 10% otwartych kwiatów na głównym kwiatostanie (początek kwitnienia)

62 zakwitło około 20% roślin w zbiorowisku

63 30 % otwartych kwiatów na głównym kwiatostanie

64 40% otwartych kwiatów na głównym kwiatostanie

65 Pełne kwitnienie: 50% kwiatów na głównym kwiatostanie otwartych, starsze płatki opadają

67 koniec kwitnienia, większość płatków opada

69 Koniec fazy kwitnienia

Główna faza rozwojowa 7: Formowanie nasion, rozwój owoców – przyrost masy łuszczyn i nasion oraz zmiany w zawartości chlorofilu. Łodygi zaczynają blednąć, liście żółkną i opadają. Zielone, gładkie łuszczyny stopniowo guzowacieją wskutek wzrostu nasion. W nasionach zachodzą zmiany biochemiczne prowadzące do nagromadzenia substancji zapasowych. Łuszczyny i nasiona stopniowo tracą wodę, a zawartość chlorofilu w nasionach po osiągnięciu maksimum obniża się.

71 10% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

72 20% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

73 20% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

74 40% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

75 50% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

76 60% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

78 80% łuszczyn osiągnęło typową wielkość

79 Prawie wszystkie łuszczyny osiągają typową wielkość

Główna faza rozwojowa 8: Dojrzewanie – łuszczyny i nasiona stopniowo zmieniają barwę. Dalszy ubytek wody z nasion, zakończenie gromadzenia substancji zapasowych i rozkład chlorofilu. Zamieranie wszystkich liści oraz zasychanie i brunatnienie łodyg.

81 Początek dojrzewania: nasiona zielone, wypełniają zagłębienia w łuszczynie

82 około 10% nasion brunatniejących po bokach, łuszczyny żółknące lecz rośliny jeszcze jasnozielone; zawartość wody w nasionach około 50% = początek dojrzałości technicznej, kiedy to zbierano rzepak wieloetapowo.

83 30% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

84 40% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

85 50% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

86  60% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

87 70% łuszczyn dojrzewa, nasiona brązowe i twarde

88. na roślinach nie ma już nasion zielonych, a tylko około 10% z nich brunatnieje jeszcze po bokach, reszta nasion jest brunatna na całej powierzchni; łuszczyny pożółkłe i brunatniejące są jeszcze jędrne lecz łatwo pękają pod wpływem czynników zewnętrznych; łodygi ciemnieją i zaczynają zasychać; zawartość wody w nasionach poniżej 20% = dojrzałość pełna, kiedy zaczyna się zbierać rzepak jednoetapowo

89 Pełna dojrzałość, prawie wszystkie łuszczyny dojrzałe, nasiona brązowo-czarne i twarde

90: Zamieranie roślin – postępujące obumieranie całych roślin. Łuszczyny samoczynnie pękają osypując brunatnoczarne nasiona. Łodygi kruszeją i łamią się. Cała masa wegetatywna roślin stopniowo zamiera i butwieje.

91. całe rośliny są ściemniałe i zasychające, wszystkie nasiona brunatne.
92. łuszczyny i całe rośliny suche i łamliwe, nasiona brunatno czarne z połyskiem, łuszczyny łatwo pękają.

93-98. postępujące łamanie się i butwienie łodyg, łuszczyny masowo pękają osypując często już pleśniejące nasiona.

99. wszystkie rośliny połamane i zbutwiałe, łuszczyny popękane, nasiona osypane.

Źródło: Integrowana produkcja rzepaku ozimego i jarego 2008, Klucz do określania faz rozwojowych roślin w skali BBCH 2005.