admin
Odpowiedzi forum utworzone
-
Wraz z wiosennych ociepleniem na plantacje rzepaku naleciały chowacze łodygowe, a więc chowacz brukwiaczek oraz chowacz czterozębny. Również słodyszek rzepakowy pojawił się w tym roku dość wcześnie. Pojaw w okresie pąkowania rzepaku jest wyjątkowo groźny, gdyż szkodnik ten poszukując pokarmu – pyłku kwiatowego przegryza pąki powodując ich zasychanie. Następnie temperatury znacznie spadły i nastał dość długi okres chłodów trwający aż do pierwszego tygodnia maja. Taka sytuacja jest szczególnie niebezpieczna ponieważ spadek temperatury powoduje zahamowanie rozwoju roślin rzepaku i tym samym przedłuża się czas żerowania słodyszka na pąkach.
W maju, w okresie wzrostu temperatury i początku kwitnienia rzepaku, niemal w całym kraju, na plantacje nalatywał chowacz podobnik. Również pryszczarek kapustnik był obserwowany w wielu regionach. Szkodniki łuszczynowe wystąpiły w liczebności przewyższającej progi szkodliwości i wymagały ochrony chemicznej. W razie przedłużających się nalotów oraz dużej liczebności tych gatunków zwalczanie należy powtórzyć.
W okresie kwitnienia szczególną uwagę należy zwrócić na ochronę owadów zapylających, w tym pszczół. Podejmując decyzję o zwalczaniu chemicznym należy, w miarę możliwości dobierać środki selektywne a zabiegi przeprowadzić wieczorem po zakończonym oblocie uprawy przez pszczoły.
© tekst i zdjęcia: dr inż. Grzegorz Pruszyński, IOR-PIB w Poznaniu
©kiłakapusty.pl
Głównym grzybem, którego rozwój jest hamowany w okresie kwitnienia jest Sclerotinia sclerotiorum, który powoduje zgniliznę twardzikową. Jest to ważna gospodarczo choroba i praktycznie w każdym sezonie wegetacyjnym w wielu rejonach pojawia się potrzeba, aby jej sprawca był zwalczany.
W tym czasie ogranicza się też inne grzyby, które powodują choroby liści, pędów, rozgałęzień i łuszczyn rzepaku. Są to głównie grzyby rodzaju Alternaria i gatunek Botrytis cinerea. Przy podejmowaniu decyzji o zwalczaniu wymienionych chorób producenci rzepaku kierują się fazą rozwojową rzepaku. Najczęściej jest to czas, gdy opadają pierwsze płatki kwiatów obecnych na pędzie głównym, czyli tzw. pełnia kwitnienia. Przy opóźnionym pojawieniu się chorób, np. z powodu suszy, można opóźnić zastosowania fungicydu. Wynikają wtedy z tego faktu dwie korzyści. Dzięki temu skutecznie zapobiec można rozwojowi sprawcy zgnilizny twardzikowej, bo zastosowanie fungicydu będzie bardziej zgodne w czasie z wystąpieniem zagrożenia. Do tego zachodzi jeszcze jedna korzystna rzecz, a mianowicie to, że takie „opóźnienie” przyczynia się do ograniczania innych ważnych chorób, jakimi są czerń krzyżowych i szara pleśń. Występują one, co prawda przez cały okres wegetacji, ale największe szkody powodują, wówczas gdy pojawią się na łuszczynach. Szczególnie, jeśli podczas dojrzewania notuje się liczne opady deszczu. Porażone łuszczyny przedwcześnie zasychają, a nasiona osypują się.
Zgnilizna twardzikowa jest w zależności od warunków pogodowych i uprawianej odmiany najważniejszą chorobą lub drugą z ważnych chorób (po suchej zgniliźnie kapustnych), która wymaga ograniczania przy pomocy fungicydów. Pierwsze objawy wystąpienia choroby są w tym przypadku bezwzględnym wskazaniem do wykonania zabiegu, a pojawić się one mogą się właśnie w okresie kwitnienia. Symptomy na przyziemnej części łodygi pochodzą najczęściej z grzybni, która powstaje w okolicy przetrwalników (sclerocjów) grzyba obecnych na powierzchni gleby. Są to jasne, szare plamy otaczające obwód podstawy łodygi, wyraźnie odgraniczające się od zdrowych tkanek. Na powierzchni plam widoczna jest biała, watowata grzybnia, a po pewnym czasie na grzybni pojawiają się przetrwalniki – sklerocja, najpierw szare, następnie czarne. Oznaki rozwoju grzyba powodującego chorobę znajdujemy też na wyższych częściach rośliny (łodygach, łuszczynach), a są to początkowo mokre, ciemniejsze plamy, a następnie pokrywają się one białą grzybnią i też po pewnym czasie na tych plamach powstają przetrwalniki grzyba. Gdy wykona się przekrój łodygi w miejscu plamy wewnątrz znajduje się niekiedy kilka do kilkudziesięciu przetrwalników. To zakażenie, podobnie jak zakażenie łuszczyn, najczęściej jest powodowane przez zarodniki workowe, które powstają na miseczkowatych owocnikach (apotecjach). Jeden owocnik wyrastający ze sklerocjów może wytworzyć nawet kilkadziesiąt milionów zarodników, a takich przetrwalników w glebie jest bardzo dużo. Dlatego choroba może tak szybko i gwałtownie się rozwijać, szczególnie, gdy gleba jest wilgotna.
W tabeli podano wiele przykładów środków, które można użyć do zwalczania zgnilizny twardzikowej, czerni krzyżowych i szarej pleśni. Każdego sezonu choroby te występują i sprawiają kłopot w uprawie rzepaku. Użycie fungicydów w okresie kwitnienia rzepaku pozwala ograniczyć istotne straty plonu.
Przykłady fungicydów do ochrony rzepaku w okresie kwitnienia
Nazwa handlowa
Substancja czynna
Zgnilizna
twardzikowaCzerń krzyżowych
Szara pleśń
Acanto 250 SC
pikoksystrobina
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
–
Agristar 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Amistar 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Amistar Xtra 280 SC
azoksystrobina, cyprokonazol
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Ascom 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Astar 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Atak 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Azoksystrobi 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Aztek 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Azyl 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Bounty 430 SC
tebukonazol
0,75 l/ha
0,75 l/ha
0,75 l/ha
Clayton Tabloid EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Darcos 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Custodia 320 SC
azoksystrobina tebukonazol
1,0 l/ha
–
–
Demeter 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Difcor 250 EC
difenokonazol
0,5 l/ha
0,5 l/ha
–
Difo 250 EC
difenokonazol
0,5 l/ha
0,5 l/ha
–
Dobromir Super 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Dobromir Top 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Efilor 193 SC
metkonazol, boskalid
0,67–1,0 l/ha
0,67–1,0 l/ha
0,67–1,0 l/ha
Eminent Star 312 SE
chlorotalonil, tetrakonazol
1,8–2,0 l/ha
1,8–2,0 l/ha
1,8–2,0 l/ha
Emot
metkonazol, boskalid
0,67–1,0 l/ha
0,67–1,0 l/ha
0,67–1,0 l/ha
Erasmus 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Erazer
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Furtado 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Galileo 250 SC
pikoksystrobina
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
–
Golden Prochloraz 450 EC
plochloraz
1,5 l/ha
1,5 l/ha
1,5 l/ha
Grisu 500 SC
iprodion
1,5 l/ha
1,0 l/ha
1,5 l/ha
Hajduk 250 EW
tebukonazol
1,0–1,25 l/ha
1,0–1,25 l/ha
–
Helicur 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Impact 125 SC
flutriafol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Inviga
dimoksystrobina, boskalid
0,5 l/ha
0,5 l/ha
0,5 l/ha
Kloraz 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Korazzo 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Lerak 200 EC
azoksystrobina, tebukonazol
1,5–2,0 l/ha
–
–
Matador 303 SE
tiofanat metylowy, tetrakonazol
1,75 l/ha
1,75 l/ha
1,75 l/ha
Medallon 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Mirador 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Mirador Forte 160 EC
azoksystrobina, tebukonazol
2,0 l/ha
2,0 l/ha
2,0 l/ha
Moderator 303 SE
tiofanat metylowy, tetrakonazol
1,75 l/ha
1,75 l/ha
1,75 l/ha
Mondatak 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Mystic 250 EC
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Nontin 250 EC
difenokonazol
0,5 l/ha
0,5 l/ha
–
Oranis 250 SC
pikoksystrobina
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
–
Orius Extra 250 EW
tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Paroli 334 SC
iprodion,
tiofanat metylowy
2,0–3,0 l/ha
2,0–3,0 l/ha
2,0–3,0 l/ha
Pictor 400 SC
dimoksystrobina, boskalid
0,5 l/ha
0,5 l/ha
0,5 l/ha
Pixel 250 SC
pikoksystrobina
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Posse 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Prima 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Primasol
metkonazol, boskalid
0,67–1,0 l/ha
0,67–1,0 l/ha
0,67–1,0 l/ha
Prochloraz 450 EC
prochloraz
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Propulse 250 SE
fluopyram, protiokonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Rezat 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Riza 250 EW
tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Sokolov 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Sparta 250 EW
tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Spekfree 430 SC
tebukonazol
0,75 l/ha
0,75 l/ha
0,75 l/ha
Starami 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
0,8–1,0 l/ha
Starpro 430 SC
tebukonazol
0,75 l/ha
0,75 l/ha
0,75 l/ha
Symetra 325 SC
izopirazam, azoksystrobina
1,0 l/ha
–
–
Syrius 250 EW
tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Tarcza Łan Extra 250 EW
tebukonazol
1,0–1,25 l/ha
1,0–1,25 l/ha
–
Tazer 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Tebu 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Tenore 400 EW
prochloraz, tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Tiger 250 SC
azoksystrobina
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Toledo 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Toledo Extra 430 SC
tebukonazol
0,75 l/ha
0,75 l/ha
0,75 l/ha
Topsin M 500 SC
tiofanat metylowy
1,4 l/ha
1,4 l/ha
1,4 l/ha
Traper 250 EC
protiokonazol, tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Trion 250 EW
tebukonazol
1,25 l/ha
1,25 l/ha
1,25 l/ha
Troja 250 EW
tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Tyberius 250 EW
tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Ventoux 430 SC
tebukonazol
0,75 l/ha
0,75 l/ha
0,75 l/ha
Victosar 250 EW
tebukonazol
1,0–1,25 l/ha
1,0–1,25 l/ha
–
Yamato 303 SE
tiofanat metylowy, tetrakonazol
1,75 l/ha
1,75 l/ha
1,75 l/ha
Zafir 400 EW
prochloraz, tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
Zamir 400 EW
prochloraz, tebukonazol
1,0 l/ha
1,0 l/ha
1,0 l/ha
©kiłakapusty.pl
Okres wczesnej wiosny to czas, w którym należy ostatecznie rozważyć i zaplanować wykonanie zabiegów ochrony roślin w rzepaku ozimym. Warto dokładnie zlustrować plantacje, a następnie czynność tą regularnie powtarzać w krótkich odstępach czasu. Określenie stanu roślin po zimie, może okazać się kluczowe, ponieważ pozwala producentom rolnym na sprawdzenie czy nie uległ on uszkodzeniom przez mróz, wiatr lub zalegający śnieg. Wato określić również czy rzepak jest wolny od objawów powodowanych przez sprawców chorób oraz uszkodzeń związanych z żerowaniem szkodników.
Określenie stanu roślin wymaga ostrożnego przejścia przez plantacje, tak aby nie uszkodzić liści i korzeni. Należy przyjrzeć się dokładnie korzeniom, po to aby stwierdzić, czy nie ma tam narośli kiły kapusty. W tym czasie naroślą te mogą być dwojakiego rodzaju, albo białe i twarde, lub brunatne, miękkie z tendencją do gnicia i rozpadania. Do tego część nadziemna tych roślin jest przebarwiona na czerwono, zwiędnięta i wyraźnie słabsza, ponieważ procesy fizjologiczne roślin są istotnie zakłócone. Należy pamiętać, że możliwość szybkiego rozprzestrzeniania się kiły kapusty z glebą i wodą nie zwalnia od ostrożności i obejrzenia korzeni, na wolnych dotąd od tego patogena, polach. Jeżeli korzenie są zdrowe, to warto spojrzeć na szyjkę korzeniową. Obecność brunatnych, mokrych, wgłębionych plam u podstawy pędu, często w miejscach blizny po oderwanym ogonku liściowym, może być związana z porażeniem rośliny przez sprawców suchej zgnilizny kapustnych grzyby rodzaju Leptosphaeria spp. Oprócz szyjki korzeniowej, choroba występuje również na liściach i pędach w postaci szarobrunatnych, owalnych plam z ciemnymi punktami na powierzchni. Wiosną plamy te na pożółkłych, stopniowo obumierających liściach z reguły są wykruszone w środku. Jednak z pozostałych na obrzeżach piknidiów mogą nadal uwalniać się zarodniki konidialne, gotowe do porażania następnych liści rzepaku. Warunkiem kolejnych infekcji jest podwyższona wilgotność powietrza w okresie wiosennym. Im więcej opadów, tym ryzyko porażenia większe. Dotyczy to też innych chorób, tj. czerni krzyżowych, czy szarej pleśni. Zaraz po ruszeniu wegetacji, trudno je zaobserwować na żółknących liściach, ale jak tylko pojawią się nowe; brunatne, owalne, drobne, plamy czerni krzyżowych mogą być na ich powierzchni dobrze widoczne.
Wiosną sporadycznie, obserwuje się również objawy cylindrosporiozy roślin kapustowatych powszechnie występującej w np. Anglii, czy Francji. Sprawca tej choroby poraża rzepak już jesienią, źródłem infekcji są bowiem w tym przypadku często nasiona. Natomiast jej objawy w postaci koncentrycznie ułożonych białych struktur na liściach, które sprawiają wrażenie popękanych na powierzchni, widać dopiero na wiosnę.
W rejonach, gdzie długo zalegał śnieg, który spadł na niezamarzniętą glebę, można dojrzeć niekiedy pod obumierającymi liśćmi, małe, owalne brunatno-czarne struktury przetrwalnikowe grzybów rodzaju Typhula (zgnilzna rzepaku). Są to organizmy, które chętnie w warunkach ograniczonego dostępu światła oraz tlenu atakują osłabiony rzepak.
Wiosenny zabieg ma na celu uzyskanie wysokiego plonu nasion. W tabeli 1 podano przykłady fungicydów zarejestrowanych do zwalczania chorób w uprawie rzepaku po ruszeniu wegetacji. W tabeli podano wiele środków, które mogą być zastosowane do walki z chorobami występującymi wczesną wiosną na plantacji. W przypadku plantacji wysokoprodukcyjnych wykonanie tego zabiegu jest koniecznością ze względu na ochronę roślin rzepaku podejmowaną w tym przypadku w ujęciu kompleksowym. Podjęcie decyzji o wykonaniu zabiegu wiąże się oczywiście z przekroczeniem wartości progu szkodliwości dla wyżej opisanych chorób i wymaga wcześniejszego stosowania niechemicznych metod ochrony. Odpowiednie efekty ekonomiczne w uprawie rzepaku możliwe są zatem do osiągnięcia, jednakże wymagają dużego nakładu pracy związanego z dopilnowaniem odpowiedniego stanu zdrowotnego roślin w najbardziej wrażliwych na porażenie przez choroby fazach rozwojowych.
Tabela. 1. Przykłady fungicydów zarejestrowanych do zwalczania sprawców chorób w okresie wczesnowiosennym w uprawie rzepaku
Nazwa handlowa
Substancja czynna
Dawka
Sucha zgnilizna kapustnych
Czerń krzyżowych
Szara pleśń
Bounty 430 SC
tebukonazol
0,6
+
+
+
Caramba 60 SL
metkonazol
1,0
+
+
+
Caryx 240 SL
chlorek mepikwatu, metkonazol
1,0–1,4
+
+
+
Clayton Tabloid EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Corinth 240 EC
protiokonazol, tebukonazol
1,0
+
+
+
Dafne 250 EC
difenokonazol
0,6
+
+
–
Darcos 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Domnic 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Eminent Star 312 SE
chlorotalonil, tetrakonazol
1,8–2,0
+
+
+
Erasmus 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Furtado 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Hajduk 250 EW
tebukonazol
0,75–1,0
+
+
–
Helicur 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Horizon 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Kosa 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Magnello 350 EC
difenokonazol, tebukonazol
0,8
+
–
–
Maxior
difenokonazol, tebukonazol
0,8
+
–
–
Matador 303 SE
tiofanat metylowy, tetrakonazol
1,5
+
+
+
Moderator 303 SE
tiofanat metylowy, tetrakonazol
1,5
+
+
+
Mystic 250 EC
tebukonazol
1,0
+
+
–
Orius Extra 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Pictor 400 SC
dimoksystrobina, boskalid
0,5
+
+
+
PolygreenFungicyde WP
oospory Pythiumoligandrum
0,1
+
–
–
Porter 250 EC
difenokonazol,
0,6
+
+
–
Riza 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Selentra 250 EC
difenokonazol
0,6
+
+
–
Sokolov 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Sparta 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Spekfree 430 SC
tebukonazol
0,6
+
+
+
Starpro 430 SC
tebukonazol
0,6
+
+
+
Syrius 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Tarcza Łan 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Tarcza Łan Extra 250 EW
tebukonazol
0,75 – 1,0
+
+
–
Tebkin 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Tebu 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Tebusha 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Tenore 400 EW
prochloraz, tebukonazol
1,0
+
+
+
Tilmor 240 EC
protiokonazol, tebukonazol
1,0
+
+
+
Toledo 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Toledo Extra 430 SC
tebukonazol
0,6
+
+
+
Toprex 375 SC
difenokonazol, paklobutrazol
0,5
+
+
+
Troja 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Tyberius 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Trion 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Ventoux 430 SC
tebukonazol
0,6
+
+
+
Victosar 250 EW
tebukonazol
0,75–1,0
+
+
–
Yamato 303 SE **
tiofanat metylowy, tetrakonazol
1,5
+
+
+
Zafir 400 EW
prochloraz, tebukonazol
1,0
+
+
+
Zamir 400 EW
prochloraz, tebukonazol
1,0
+
+
+
©kiłakapusty.pl
Z wielu rejonów Polski dochodzą w ostatnim okresie sygnały o większym i poważniejszym niż wcześniej pojawianiu się na plantacjach rzepaku roślin z objawami kiły kapusty. Redakcja portalu kiłakapusty.pl wybrała się na wizytacje kilku z nich.
Odwiedziliśmy plantacje rzepaku ozimego w wielu województwach, w których zjawisko to stwierdzono już wcześniej są to województwo: zachodniopomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie oraz kujawsko-pomorskie, dolno-śląskie, małopolskie czy podkarpackie.
Na wielu plantacjach choroba wyrządziła już duże straty, a objawy występowania choroby widoczne są na większości roślin (patrz zdjęcia).
W przypadku stwierdzenia występowania choroby na podstawie objawów chorobowych należy zadać pytanie: co może być przyczyną tak dużego nasilenia występowania sprawcy tej choroby i co robić, aby jesienią lub wczesną wiosną nie stanąć przed koniecznością likwidacji plantacji?
Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi sprawcy kiły kapusty są poza dużym udziałem roślin żywicielskich w strukturze zasiewów, także umiarkowana temperatura powietrza i gleby oraz wysoka wilgotność gleby, związana często z nieuregulowanymi stosunkami wodnymi. Obecność wody umożliwia, bowiem aktywne poruszanie się zarodników pływkowych i infekcję kolejnych roślin.
Na przełomie września oraz października w wielu z wyżej wymienionych lokalizacji panowała wysoka wilgotność gleby w połączeniu z umiarkowaną temperaturą powietrza i gleby co stanowiło bardzo dobre warunki dla rozwoju sprawcy kiły kapusty.
W rozwoju patogena ważną rolę odgrywają grubościenne zarodniki przetrwalnikowe, które mogą zachować żywotność w glebie nawet przez kilkanaście lat.
Kiełkowanie zarodników przetrwalnikowych następuje w obecności specyficznych substancji wydzielanych przez tkanki korzeni żywicieli (rzepaku, gorczycy, chwastów z rodziny kapustowatych i innych). Wyższe nasilenie porażenia notuje się w przypadku wczesnych siewów rzepaku, a jest to związane ze sprzyjającą patogenowi, wyższą temperaturą gleby.
Wielkość strat zależy od poziomu zainfekowania gleby i momentu porażenia. Im szybciej dojdzie do infekcji, tym większe straty. Późne porażenie roślin, na plantacjach o niskim poziomie inokulum może nie mieć większego znaczenia dla plonowania. Należy podkreślić, że starty z reguły nie są jednolite na całej plantacji, co wynika z różnego poziomu występowania P. brassicae, dlatego mówi się często o „placowym” występowaniu choroby. Następuje jednak stopniowe nagromadzenie i rozprzestrzenianie poprzez zabiegi uprawowe zarodników przetrwalnikowych, co stwarza zagrożenie dla roślin wysiewanych nawet po kilku-kilkunastu latach.
W zapobieganiu i ograniczeniu porażenia roślin przez sprawcę kiły kapusty należy wyróżnić dwa rodzaje działań, a mianowicie interwencyjne oraz profilaktyczne, oparte na prawidłowej agrotechnice oraz doborze odmian o podwyższonej odporności na kiłę kapusty.
Zastosowanie się do powyżej wymienionych, jak największej ilości elementów agrotechniki zwiększa szansę na skuteczne ograniczenie zagrożenia. Jest to ważne tym bardziej, że dotychczas nie opracowano skutecznej metody chemicznego zwalczania kiły kapusty w uprawie rzepaku. Decydując się na wysiew odmian o podwyższonej odporności pamiętać należy jednak o tym, aby wysiewać je tylko na tych plantacjach, gdzie choroba wystąpiła już w poprzednich latach (powyżej 20-30% chorych roślin), a nie profilaktycznie, czyli gdy istnieje jedynie ryzyko wystąpienia kiły kapusty.
[gallery ids="740,727,738,737,736,735,734,733,732,731,730,729"]
© kiłakapusty.pl
Rzepak wysiany w okresie jesieni jest narażony na porażenie przez wiele grzybów chorobotwórczych lub przez inne organizmy, które mogą porażać tą ważną roślinę uprawianą na dużych areałach. Pewną ochronę zwłaszcza w początkowych fazach rozwojowych (faza liścieni, jednej pary liści właściwych) zapewnić może producentom rzepaku stosowanie zaprawionego materiału siewnego. Jest to pierwszy etap ochrony chemicznej. Dzięki zaprawianiu nasion przy użyciu zapraw zawierających odpowiednie substancje aktywne (s.a) ograniczyć można występowanie zgorzeli siewek rzepaku powodowanych przez kilku sprawców tej choroby. Najlepiej, aby zastosowane zaprawy pozwalały na jednoczesne ograniczanie sprawców chorób i szkodników. Wymaga to najczęściej łączenia typowych zapraw o wyłącznym działaniu grzybobójczym z zaprawami używanymi tylko do zwalczania szkodników.
[caption id="attachment_701" align="aligncenter" width="474"]
Objawy suchej zgnilizny na liściu rzepaku[/caption]
Drugim etapem chemicznej ochrony rzepaku jest wykonanie zabiegu opryskiwania, gdy rzepak znajduje się w fazie 6-10 liści właściwych. Aby wykonać zabieg opryskiwania w tym czasie rolnicy posiadają wiele dostępnych i zarejestrowanych fungicydów (patrz tabela). Jesienią na roślinach rzepaku występują choroby powodowane przez kilku sprawców chorób. Objawy zauważyć można na liścieniach i liściach właściwych. Główne i ważne ze względu na szkody jakie wywołują są takie choroby jak: sucha zgnilizna kapustnych, szara pleśń czy czerń krzyżowych. W tym czasie rozwija się również kiła kapusty i mączniak rzekomy. Trzy pierwsze choroby można zwalczać przy użyciu fungicydów. Na kiłę kapusty i mączniaka rzekomego nie ma fungicydu zarejestrowanego w rzepaku, który mógłby pomóc rolnikowi. W przypadku kiły, aby zmniejszyć jej zagrożenie głównym „narzędziem” jest długa przerwa w uprawie rzepaku i roślin kapustowatych na polu, na którym stwierdzono kiłę.
Zaleca się, aby zabieg opryskiwania jesienią wykonać ponieważ zwalczając choroby w tym czasie umożliwia się dobry rozwój roślin, pozwala się na ich lepszą zimotrwałość. W grupie środków, które można stosować do ochrony rzepaku są fungicydy, które dodatkowo mają substancję regulującą wzrost i pokrój roślin. Często w ochronie rzepaku takimi substancjami są triazole chociaż nie tylko. Jesienny zabieg ochrony ma taką zaletę, że potrafi zwalczyć źródła niebezpiecznych chorób i w tym czasie można też stosować niższe zarejestrowane dawki fungicydów.
Przykłady fungicydów zarejestrowanych do zwalczania chorób w okresie jesiennym
Fungicyd
Substancja czynna
Dawka
(l/ha)
Zakres rejestracji
sucha
zgnilizna
kapustnych
Czerń
krzyżowych
Szara
pleśń
Bounty 430 SC
tebukonazol
0,45
+
+
+
Brasifun 250 EC
tebukonazol
0,75
+
–
–
Caramba 60 SL
metkonazol
0,7–1,0
+
+
+
Caryx 240 SL
chlorek mepikwatu, tebukonazol
1,0
+
+
–
Clayeton Tabloid
tebukonazol
0,75
+
+
+
Corinth 240 EC
protiokonazol, tebukonazol
0,75
+
+
–
Darcos 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
+
Domnic 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
–
Erazmus 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
+
Furtado 250 EW
tebukonazol
0,5–0,75
+
+
–
Helicur 250 EW
tebukonazol
0,5–0,75
+
+
–
Horizon 250 EW
tebukonazol
0,5
+
+
–
Kosa 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
–
Magnello 350 EC
difenokonazol, tebukonazol
0,8
+
–
–
Maxior
difenokonazol, tebukonazol
0,8
+
–
–
Mystic 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
–
Orius Extra 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Riza 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Sokolov 250 EW
tebukonazol
0,75
–
+
–
Sparta 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Spekfree 430 SC
tebukonazol
0,45
+
+
+
Starpro 430 SC
tebukonazol
0,45
+
+
+
Syrius 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
Tarcza Łan 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
–
Tebu 250 EW
tebukonazol
0,5–0,75
+
+
–
Tebusha 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
–
Tilmor 240 EC
protiokonazol, tebukonazol
0,75
+
+
–
Toledo 250 EW
tebukonazol
0,75
+
+
+
Toprex 375 SC
difenkonazol, paklobutrazol
0,3
+
+
–
Topsin M 500 SC
tiofanat metylowy
1,2
+
+
+
Trion 250 EW
tebukonazol
0,5–0,75
+
+
–
Troja 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
+
Tyberius 250 EW
tebukonazol
1,0
+
+
–
[caption id="attachment_702" align="aligncenter" width="474"]
Sprawca suchej zgnilizny może atakować nawet liścienie rzepaku[/caption]
©kiłakapusty.pl
DLG–Feldtage: Spotkanie dla ekspertów produkcji roślinnej.W dniach 14 – 16 czerwca 2016 r w miejscowości Mariaburghausen w Niemczech odbędą się największe w europie dni pola.
Około 300 wystawców z Niemiec oraz krajów Unii Europejskiej zaprezentuje unikalny zakres informacji z zakresu rolnictwa. Jednym z punktów imprezy jest kompleksowy przegląd rynku odmian, nawozów i środków ochrony roślin, procesów produkcyjnych, usług i produkcji rolnej.
Informacje techniczne i usługi świadczone przez wystawców zostaną uzupełnione demonstracją maszyn polowych, porównaniem europejskich praktyk uprawy rzepaku i pszenicy oraz dyskusją dotyczącą problematyki „Efektywne wykorzystanie gnojowicy”, „Drony i systemy teledetekcji w rolnictwie”. Przewidziano również bloki tematyczne dotyczące upraw buraka cukrowego, biogospodarki oraz roślin oleistych i białkowych.
Wszystkich zainteresowanych uczestnictwem w imprezie zapraszamy na stronę internetową organizatora:
http://www.dlg-feldtage.de/en/home/ – wersja angielskahttp://www.dlg-feldtage.de/de/home/ – wersja niemiecka
